Rosja - największy, bezkresny, bezimienny cmentarz Polaków. Pierwsi zesłańcy, z których wielu nie powróciło do kraju, to konfederaci barscy. W okresie zaborów w głąb Rosji wywożono dziesiątki tysięcy Polaków: po Powstaniu Listopadowym wywieziono na zesłanie ok. 50 tys. rodzin; po Powstaniu Styczniowym samych żołnierzy ponad 7 tys. Najwięcej jednak polskiej krwi pochłonęła "nieludzka ziemia" sowiecka.
Tylko w latach 1939-41 wywieziono w głąb ZSRS 1 mln 700 tys. Polaków, z czego do kraju powróciła zaledwie połowa. Jeszcze większa liczba ludności polskiej została wywieziona w latach 1944-53, bo aż ponad 2 mln 250 tys. osób. Część z nich osiedlano w kołchozach i posiołkach, bez prawa przemieszczania się, ale większość w łagrach - obozach pracy przymusowej.

 

Czytaj więcej: Zamęczeni w Borowiczach